Hành lang xanh Caowudao Đài Trung (Calligraphy Greenway Taichung) vài năm gần đây trở thành một trong những điểm đến vô cùng hấp dẫn, ở đây không những có khu trung tâm mua sắm quy mô lớn hòa quyện cùng mùi cỏ thơm của quảng trường xanh kế bên, mà lấp ló đâu đó bên con hẻm nhỏ hay dãy phố cổ xung quanh còn có những cửa hàng độc đáo và có sức hút kỳ lạ.

Thay vì nói những con hẻm này là một phần của khu trung tâm mua sắm, chẳng thà nói rằng nơi đây đã hình thành lên một phong cách sống mới, thu hút khách du lịch bởi hình thái cuộc sống đa dạng phong phú, khiến cho những ai sắp bị ngộp thở trong khu đầy ắp nhà cao tầng, bỗng nhìn thấy thứ ánh sáng xanh tươi đang le lói phát ra từ nơi đây.

Từ đại lộ Boulevard Taiwan tất bật nhất của thành phố Taichung, rẽ vào phố Zhongxing (Trung Hưng), dọc con phố là một hành lang màu xanh, như vẽ nên đường ranh giới với những tòa nhà cao tầng, khiến đường chân trời không còn bị khuất lấp. Trong phạm vi gần 1 km dọc theo con phố này, sự giao thoa giữa nét cổ kính và hiện đại của dãy phố đã dần dần hiện lên trước mắt.

Xung quanh được bao bọc bởi những dãy nhà cao tầng, kèm theo những khoảng không gian xanh, quảng trường và những tác phẩm nghệ thuật công cộng mới được xây dựng; còn một bên là những dãy nhà cổ rêu phong, nằm rải rác trong các ngõ ngách trong lòng phố phường, nó không bị phai nhạt bởi thời gian, mà ngược lại còn tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa thiết kế với mỹ thuật và sáng tạo như tỏa ra một thứ ánh sáng hồi sinh. Trên con phố xưa cũ này đã có biết bao người ở mọi lứa tuổi đan xen đi qua nó, bước chân của họ cùng dẫm lên mảnh đất quen thuộc ấy, họ sống bằng chính thái độ rất riêng của mình.

Ở đây có hiệu sách độc lập, có điểm hội tụ của cửa hiệu bánh ngọt, có những người thợ thủ công, quầy hàng tạp hóa của tiểu nông; đã thu hút và trở thành địa điểm tập trung của những nhà nghệ thuật, những họa sĩ vẽ tranh minh họa, các nhà biểu diễn nghệ thuật. Từ đó, tạo nên một mảng màu cuộc sống hữu cơ phong phú đa dạng. Các cửa hàng nằm gọn trên con phố này đều là những ngôi nhà cũ trên 40 năm tuổi đời, được sửa chữa trùng tu lại nhưng vẫn giữ nguyên vết hằn của thời gian, lại được tô điểm thêm bằng thiết kế hiện đại, khiến cho cửa hàng và khu dân cư như hòa quyện thành một khối, đem lại sức sống và sự mới mẻ, tuy nhiên không gây huyên náo không làm mất đi nét độc đáo của nơi đây.

"Chúng tôi muốn thổi làn gió mới và khuấy động không gian cũ, nhưng không phá vỡ cái chất vốn có của nó, dùng khái niệm kiến trúc xanh để thiết kế và làm mới lại những kiến trúc đã bị bỏ hoang, tạo môi trường sống sáng tạo." Ông Alex Chung - Tổng giám đốc Công ty sáng tạo văn hóa Fantasy Story Company nói, 4 năm nay chúng tôi đã sửa và làm mới lại hơn hai mươi mấy căn nhà cũ, cho 60 doanh nghiệp sáng tạo quy mô nhỏ thuê lại, đồng thời đưa vào khái niệm sáng nghiệp và kiến tạo khu dân cư, khiến cho khu nhà cũ của thành phố Taichung chuyển mình trở thành điểm sáng mới tràn đầy sức sống.

Khu dân cư cũ cộng sinh cùng quy hoạch đổi mới đô thị

Đến thăm Alex Chung vào một buổi chiều nọ, khi chúng tôi đang dạo bước bên Hành lang xanh Caowudao, một anh  chàng "đại ca" xăm trổ khắp người chạy xe đạp ngang qua chỗ chúng tôi, anh ta nhiệt tình vẫy tay chào hỏi Alex Chung rồi đạp xe đi tiếp. Alex Chung nói, anh ấy sống ở con hẻm nằm trong quy hoạch tuyến đường ánh sáng xanh Green Ray, lúc mới thi công, có nhiều bà con hàng xóm đến than phiền công trình gây nhiều tiếng ồn quá, trong khi nhân viên chưa kịp xin lỗi, thì anh ấy đã lên tiếng trước rồi: "La lối làm gì, đợi khi người ta làm xong, mọi người nói lời cảm ơn còn không kịp nữa." “Đại ca” nói với hàng xóm như thế, vì từ bé anh ấy đã sống ở khu dân cư này, nhìn thấy được những chuyển biến mà Fantasy Story đem lại trong nhiều năm qua, mang lại cảm nhận sâu sắc cho anh.

Dự án quy hoạch đổi mới đô thị của Fantasy Story không giống những doanh nghiệp xây dựng khác, Fantasy Story chưa bao giờ gây tranh cãi, ngược lại còn rất được hoan nghênh. Lấy “Kế hoạch hàng lang xanh” do Fantasy đưa ra trong năm 2013 làm ví dụ, khu ký túc xá cũ hoang phế gần 20 năm của Công ty cấp nước sạch Đài Loan (Taiwan Water Corporation), sau khi được Fantasy Story tái quy hoạch thiết kế, quang cảnh đường phố thay đổi không đáng kể mấy, cũng không thấy những tòa nhà cao tầng nào, hay là những tấm biển quảng cáo chi chít, nhưng những con hẻm hoang vắng trước đây nay trở nên sáng sủa, tràn đầy nhựa sống; những ngôi nhà với mảng tường loang lổ theo thiết kế từ thời Nhật Bản đều vẫn được giữ lại, trở thành sức hút của “Kế hoạch hàng lang xanh”.

Đến làm ăn kinh doanh tại khu vực này gồm có những cửa hàng phụ kiện trang sức, ô dù, tất vớ, đồ da, hiệu cắt tóc, quán cà phê và các tiệm tạp hóa theo phong cách Mỹ, tổng cộng có 18 cửa hiệu và không gian trưng bày triển lãm, biểu diễn nghệ thuật. Đối với cư dân khu vực mà nói, sự đổi mới này không hề làm xáo trộn mà còn khiến không gian sinh hoạt trước đây trở nên thoải mái dễ chịu hơn, bằng chính bầu không khí cuộc sống vốn có của những con hẻm nơi đây, người xây dựng phát triển và các cửa hàng nhào nặn ra một không gian mang cảm giác ung dung tự tại cho con phố cũ, ít đi bầu không khí thương mại trần tục, và rót thêm nhiều giọt cảm xúc lên mảnh đất nơi đây.. Những khu phố cổ tại Taichung thi nhau sửa sang tu bổ lại những ngôi nhà cũ thời trước, đều học theo ý tưởng như vậy.

Từ mùi rêu phong cũ kỹ của con phố, nhìn thấy cơ hội làm ăn

Năm 2007, tiếp theo Hành lang xanh Caowudao thuộc Kế hoạch hành lang xanh (Green Ray) thành phố Taichung, một loạt các công trình công cộng và những toà nhà văn phòng được xây mới liên tục ra đời; thì dãy nhà trong con hẻm cũ vẫn giữ vẻ già nua cằn cỗi và trở nên lạc lõng, tạo sự đối nghịch mạnh mẽ; đằng sau hàng rào công trình, thời gian không gian và ký ức trở nên cách biệt, chỉ thấy những tòa nhà mới mọc lên, ai nhìn thấy những ngôi nhà cũ hoang vắng?

Đến năm 2009, Trung tâm mua sắm quy mô lớn chưa khai trương, quảng trường Taichung Citizens’ Plaza vừa mới hoàn công, các hoạt động buôn bán xung quanh vẫn chưa khởi sắc, nhưng cũng đã thấy được tiềm lực phát triển trong tương lai của nó. Các con hẻm trong khu vực này có nhiều căn nhà cũ bỏ trống, giá bán không cao, cho thuê giá thấp cũng chẳng ai đến hỏi, chị gái của Alex Chung chính là chủ nhân của một trong những căn nhà cũ nơi đó.

Alex Chung chia sẻ: "Khi tôi mới khởi nghiệp, nhận được rất nhiều dự án công trình công cộng và công trình quy mô lớn, nói thật rằng lúc đó có chút chán nản, nên nhận sự ủy thác của chị tôi, giúp chị ấy sửa lại ngôi nhà cũ." Ngôi nhà sau khi qua bàn tay anh sửa sang, không gian trở nên rộng rãi, trở thành căn nhà ở với thiết kế rất phong cách, nhất định sẽ rất dễ cho thuê, nào ngờ mấy tháng sau ngôi nhà vẫn bị bỏ không.

Alex Chung ưu phiền tìm vài người đồng nghiệp cùng nhau thảo luận, đồng thời bắt đầu triển khai điều tra thị trường, họ mới phát hiện rằng, nếu Trung tâm mua sắm khai trương, chắc chắn sẽ có rất nhiều thanh niên trẻ tuổi muốn đến khu vực xung quanh lập nghiệp, nhưng khả năng thuê mặt bằng của họ chỉ trong khoảng 10 đến 20 nghìn Đài tệ, vì thế họ không có hứng thú với những mặt bằng có không gian rộng.

Nếu đã có nhu cầu, thì hãy tạo nguồn cung thỏa mãn cho họ. Alex Chung bắt tay vào việc thiết kế lại ngôi nhà cũ hai tầng này, chia ra thành 7 cửa tiệm nhỏ, mỗi gian có giá thuê không đến 20 nghìn Đài tệ, thế là trong vòng 1 tháng đã được thuê hết sạch. Đây là cửa hàng số 1 của công ty Fantasy Story, là một sự cố ngoài ý muốn thật đẹp, và cũng từ vô số cơ duyên mà thành. Năm 2011, Alex Chung chính thức thành lập Công ty sáng tạo văn hóa Fantasy Story Company, đã từng bước thiết kế sửa chữa thành công 4 ngôi nhà cũ khác tại con hẻm nơi có cửa hàng số 1 này.

Diện mạo mới của con phố cũ trong thành phố cổ

Những năm gần đây, trọng tâm thương mại và phát triển thành phố Taichung không ngừng mở rộng sang khu vực nửa phía Tây thành phố, Trung tâm mua sắm và những tòa chung cư cao cấp lần lượt hoàn công, trở thành trung tâm mới tráng lệ phồn hoa của thành phố.

Khu vực thành thị được quy hoạch từ thời Nhật chiếm, đến nay đã không còn phồn vinh như xưa, giấc mộng đẹp về một "Little Kyoto" cũng đã không còn, khu Trung ngay cổng ga xe lửa Taichung cũng đã từng là trung tâm buôn bán thương mại phồn vinh, theo sự đưa đẩy của dòng thời gian, tới nay trung tâm buôn bán này bị mai một dần và trở nên im lìm.

Mãi cho đến năm 2011, Tập đoàn Dawncake cho xây lại kiến trúc bệnh viện cũ thời Nhật Miyahara (Gong Yuan - Cung Nguyên) Eye Hospital thành cửa hàng bán quà tặng cao cấp được rất nhiều người biết đến, cũng được mọi người tán thưởng bởi họ đã đưa vào phong cách thiết kế sáng tạo văn hóa mới mẻ. Những kiến trúc cổ xung quanh như Hợp tác xã tín dụng số 4 Taichung, Khách sạn “53 Hotel” cũng lần lượt được xây sửa lại, tựa như ao nước Xuân trong ngôi thành cổ này lại gợn sóng.

Trong phong trào đổi mới sáng tạo những kiến trúc cũ, bất kể là Fantasy hay Dawncake, đều phải nhấn mạnh một trọng điểm chung là: " Gìn giữ dòng chảy của lịch sử, đưa thêm vào nội dung sáng tạo", kiến trúc cũ kỹ trên những con phố cổ, có thêm sự mới mẻ, bất kể là kem, trà sữa trân châu, hay những sản phẩm thủ công, sản phẩm thời trang, đều có thể tạo diện mạo mới cho thành phố cũ.

Cắm rễ cho cây lá đâm chồi

Từ một cửa hàng duy nhất, nay đã phát triển thành 60 cửa hàng, thật ra xung quanh hành lang xanh Caowudao không chỉ có Fantasy, mà còn có nhiều chủ đất, công ty xây dựng, hay các nhà thiết kế đều nhìn thấy cơ hội này, vì thế đã tạo ra trào lưu cải tạo xây dựng lại nhà cũ.

Khi các chuyên ngành, những người không cùng sở thích tập hợp lại, sẽ nhóm lên những đốm lửa đa sắc màu, các doanh nghiệp lại có cơ hội hợp tác xuyên ngành nghề, sẽ quảng bá lẫn nhau, hình thành một xu thế cùng tiếp thị.

Để giúp các cửa hàng có thể kinh doanh bền vững và không ngừng phát triển, Fantasy cũng đã du nhập khái niệm ươm tạo doanh nghiệp mới, vườn ươm khởi nghiệp (Business incubators), Fantasy mời đội ngũ chuyên gia đến thuyết giảng, cung cấp các khóa học và dịch vụ tư vấn cho các doanh nghiệp.

Fantasy tuy đóng vai trò là "người cho thuê lại", nhưng trên thực tế họ duy trì hoạt động không phải chỉ dựa vào tiền thuê nhà. Thậm chí giá cho thuê nhà khu vực xung quanh tăng nhưng Fantasy Story vẫn giữ được mức giá cho thuê tương đối thấp trong nhiều năm qua, ngược lại Fantasy áp dụng phương pháp thu phần trăm doanh thu, cùng hưởng thành quả chung với các chủ kinh doanh, tạo một vòng tuần hoàn đúng hướng và vận hành lâu bền.

Cơ chế kết hợp giữa quy hoạch đổi mới đô thị, với kiến tạo khu dân cư và phương pháp ươm tạo doanh nghiệp, đã thực sự thu hút được ánh mắt hiếu kỳ của các ngành nghề; hiện nay tại những khu vực như Qingshui Taichung (Thanh Thủy-Đài Trung), Guanxi Hsinchu (Quan Tây-Tân Trúc), Wushi YiLan (Ô Thạch-Nghi Lan) và Douliou Yunlin (Đẩu Lục-Vân Lâm) đều có sự góp mặt của những công trình xây dựng cải tạo lại nhà cũ phố xưa của Fantasy.

Giáo sư khoa xã hội Trường Đại học Seoul Korea từng đến tham quan, hay Viện khoa học xã hội trường Đại học Bắc Kinh Trung Quốc cũng đang đàm phán muốn hợp tác cùng Fantasy, hy vọng có thể đưa nét đẹp của cuộc sống hẻm phố kết hợp với văn hóa phố cổ “hồ đồng” của Bắc Kinh, làm sống lại khu dân cư cũ.

Alex Chung chia sẻ một câu nói mà anh yêu thích: "Cuộc sống của bạn là phong cảnh của tôi từ nơi xa", để diễn tả ý tưởng của Fantasy, phong thái sống rất đời thường nhưng cũng rất nghiêm túc, đó chính là phong cảnh đẹp và thu hút nhất. Sống giữa sự phồn vinh náo nhiệt của thành phố, mỗi một ngôi nhà cũ được hồi sinh, đều phát ra tia sáng ấm áp, chiếu sáng bức tường đong đầy những ký ức và rêu phong của thời gian.